Ο Θανάσης έρχεται ένα πρωί στο σχολείο φορώντας τα καινούρια του γυαλιά.
Νιώθει ήδη αρκετή αμηχανία για τις προηγούμενες ημέρες τραυματισμών και αδεξιότητας που είχε, λόγω της μυωπίας που δεν γνώριζε.
Έχει ήδη αγχωθεί ώστε να μην κάνει κάτι και πέσουν τα γυαλιά και σπάσουν. Τον ενοχλούν κιόλας στη μύτη. Πως θα τρέχει τώρα; Γιατί αυτός να φορά γυαλιά;
Με το που μπαίνει στην τάξη ξεκινούν τα γελάκια και τα πειράγματα. Είναι πλέον ο <<γυαλάκιας>>, όχι ο Θανάσης. Η δασκάλα προσπαθεί να επαναφέρει την τάξη και να εστιάσει την προσοχή στο μάθημα. Ο Θανάσης όμως έχει ήδη λάβει την πρώτη κοροϊδευτική ζωγραφιά.
Στο διάλειμμα αποφεύγει να πάει να παίξει ποδόσφαιρο. Κάποια παιδιά που τον βλέπουν μόνο, αποφασίζουν ότι θα ήταν πολύ <<αστείο>> να του αρπάξουν τα γυαλιά και να τα πετάξουν στην λεκάνη της τουαλέτας. Φυσικά, φεύγοντας τον απειλούν ότι αν το πει πουθενά θα τον χτυπήσουν, οπότε κι ο Θανάσης μένει αβοήθητος και ταπεινωμένος στις τουαλέτες του σχολείου.
Σχεδόν όλοι μας μπορούμε να θυμηθούμε αντίστοιχα περιστατικά από τα σχολικά μας χρόνια, με αντίστοιχους Θανάσηδες που πρωτοφόρεσαν γυαλιά, που ήταν πιο παχείς, που δεν είχαν μοντέρνα ή ακριβά ρούχα, που διάβαζαν πολύ και είχαν τακτική τσάντα, που ψεύδιζαν, που είχαν στραβά δόντια, που ήταν κοντοί, που είχαν περίεργο όνομα ή επώνυμο, που εκμυστηρεύτηκαν κάποιο μυστικό σε λάθος άτομα, που κατάγονταν από άλλη χώρα … που … που … που ήταν διαφορετικοί.
Κάποιες φορές ίσως γελάσαμε κι εμείς με κάποιο από τα πειράγματα ή δεν αντιδράσαμε σε κάτι αντίστοιχο που συνέβη, γιατί δεν αντιληφθήκαμε ότι αυτό στο οποίο γινόμασταν μάρτυρες ήταν μια μορφή κακοποίησης.
Ο ενδοσχολικός εκφοβισμός, ή το σχολικό bullying όπως είναι ευρέως γνωστό πια, είναι η εσκεμμένη και επαναλαμβανόμενη βία (σωματική, λεκτική, ψυχολογική), με σκοπό την πρόκληση σωματικού ή ψυχικού πόνου σε μαθητές, από έναν ή περισσότερους συμμαθητές τους και δυστυχώς αναγνωρίζεται – ομολογείται όλο και πιο συχνά στις μέρες μας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το bullying αποτελεί <<μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας>> ενώ, ένα στα δύο παιδιά δηλώνει ότι έχει δεχθεί κάποιας μορφής εκφοβισμού κάποια στιγμή στη ζωή του.
Συνήθως, τα παιδιά που υφίστανται τον εκφοβισμό (θύματα) είναι αρκετά εσωστρεφή, που προτιμούν να απομονώνονται και να μην επικοινωνούν εύκολα με άτομα του περιβάλλοντός τους.
Συνήθως, τα άτομα που προκαλούν τον εκφοβισμό (θύτες) έχουν ήδη υποστεί κάποιας μορφής κακοποίησης (ενδο- ή εξω- οικογενειακά), για αυτό τους είναι τόσο οικείο να την ασκήσουν και αυτοί. Τα παιδιά συχνά αντιγράφουν από τους γονείς τους διάφορες απαξιωτικές συμπεριφορές σε άτομα που απλά διαφέρουν. Πολύ συχνά δε, τα παιδιά (και ιδίως τα αγόρια) εκπαιδεύονται ότι δεν πρέπει να κλαίνε και να είναι ευαίσθητα αλλά αντιθέτως, να είναι δυνατά και επιθετικά. Τέλος, στα πλαίσια των γρήγορων ρυθμών της σημερινής εποχής, μεγάλο μέρος της ανατροφής και της διαπαιδαγώγησης των παιδιών επαφίεται στο διαδίκτυο και την τηλεόραση, με συνοδή έντονη έκθεση σε κακής ποιότητας παιχνίδια ή προγράμματα, που ισοπεδώνουν τις κοινωνικές ευαισθησίες και ενισχύουν τις εκδηλώσεις βίας (ψυχολογικής, λεκτικής, σωματικής).
Οι συνέπειες του bullying, όσο ήπιο και ανώδυνο αν θεωρείται, πάντα επηρεάζουν τον ψυχισμό του παιδιού και συχνά εφ΄ όρου ζωής! Συχνά, τα άτομα που υφίστανται bullying εμφανίζουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης (ακόμα και ως ενήλικες), ενώ μπορεί να οδηγηθούν έως και την αυτοκτονία. Ο πόνος που βιώνουν μπορεί να διαρκέσει για μια ζωή. Ορισμένες φορές δε, τα <<πειράγματα>> μπορεί να αποκτήσουν πιο σκληρό χαρακτήρα, να εμπεριέχουν βία και να θέσουν σε άμεσο κίνδυνο ακόμα και της ζωή του εκφοβιζόμενου ατόμου.
Στόχος μας είναι λοιπόν, να σπάσει αυτός ο ατέρμονος κύκλος της κακοποίησης. Θα πρέπει να απομακρύνουμε την αντίληψη ότι ο εκφοβισμός είναι αναπόφευκτο στάδιο του να μεγαλώνεις.
Θα πρέπει να γίνει ενημέρωση των παιδιών για το φαινόμενο ώστε να αναληφθούν τη σημαντικότητα του, να σκέφτονται τις επιπτώσεις τέτοιων πράξεών τους ή/και να μπορέσουν να εκμυστηρευτούν κάτι αντίστοιχο που τους έχει συμβεί. Ως γονείς, εκπαιδευτικοί και επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να εντοπίζουμε πιθανά σημάδια ενδεικτικά bullying όπως σημάδια σωματικής κακοποίησης (μελανιές, σκισμένα ρούχα κ.ά.), αλλαγή συμπεριφοράς ή επιδόσεων του παιδιού στα μαθήματα, άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο κ.ά. Σε περίπτωση αναγνώρισης συμβάντος ενημερώνουμε τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς ώστε να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία. Δεν συγκαλύπτουμε το γεγονός για να μην στιγματιστεί ο θύτης ή το θύμα. Πρέπει να προστατευτεί / υποστηριχθεί το θύμα και να νουθετηθεί / συμβουλευθεί ο θύτης.
Ως ενήλικες, θα πρέπει να δίνουμε το παράδειγμα σωστής συμπεριφορά, δεχόμενοι και υποστηρίζοντας τη διαφορετικότητα στον συνάνθρωπό μας, ελέγχοντας τον θυμό μας και αποφεύγοντας να μπολιάσουμε την παιδική ψυχή με αρνητικά συναισθήματα και πρότυπα. Τέλος, μαθαίνουμε να συζητάμε πιο πολύ με τα παιδιά μας ώστε να αναπτύξουμε σχέσεις εμπιστοσύνης και να μπορέσουν να μοιραστούν με εμάς τους προβληματισμούς τους.
Παγκόσμια ημέρα κατά του ενδοσχολικού εκφοβισμού & της ενδοσχολικής βίας λοιπόν σήμερα … Ενημερωνόμαστε, Προβληματιζόμαστε, Πράττουμε, Αλλάζουμε!
Γραμμή τηλεφωνικής υποστήριξης: 1056 (κλήση από κινητό χωρίς μονάδες, από καρτοτηλέφωνο χωρίς κάρτα ή από το σπίτι χωρίς χρέωση, οι κλήσεις είναι ανώνυμες και εμπιστευτικές, λειτουργεί 7 ημέρες την εβδομάδα και 24 ώρες την ημέρα).
Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.e-abc.eu/gr/