Δεδομένης της ανεκτίμητης αξίας του μητρικού γάλακτος, γίνεται αντιληπτή η ανάγκη να αποθηκεύουμε για μεταγενέστερη χρήση το μητρικό γάλα που δεν καταναλώνει το μωρό στα γεύματά του. Έτσι, το γάλα που αντλείται είτε με το χέρι ή με θήλαστρο το αποθηκεύουμε κατάλληλα ώστε να εξασφαλίσουμε συνέχιση του μητρικού θηλασμού επί μακρόν.
- Δοχεία αποθήκευσης: Επιλέγουμε είτε δοχεία με σκληρά τοιχώματα (μπουκαλάκια) και καπάκι, είτε τα ειδικά σακουλάκια αποθήκευσης γάλακτος. Τα σκληρά δοχεία μπορεί να είναι από γυαλί ή πλαστικό, προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία στο γάλα και θα πρέπει να καθαρίζονται και να αποστειρώνονται πριν τη χρήση τους. Τα ειδικά πλαστικά σακουλάκια είναι πιο εύκολο να σχιστούν και να χαθεί γάλα, όμως είναι πιο πρακτικά γιατί μπορούν να προσαρμοστούν απευθείας πάνω στο θήλαστρο και πιάνουν λιγότερο χώρο μέσα στην κατάψυξη. Είναι ήδη αποστειρωμένα ενώ, για μεγαλύτερη ασφάλεια ίσως θα βοηθούσε η χρήση από δύο σακουλάκια την κάθε φορά.
- Δεν θα πρέπει να γεμίζουμε πλήρως το δοχείο γιατί το γάλα διαστέλλεται όταν καταψύχεται.
- Δεν χρησιμοποιούμε ως μέσο αποθήκευσης ουροσυλλέκτες (ουρομπόξ) ή σακουλάκια για τα παγάκια.
- Σε κάθε δοχείο γράφουμε την ημερομηνία που αποθηκεύθηκε και προτιμάμε να χρησιμοποιούμε τα παλαιότερα πάντα.
- Όταν δεν υπάρχει ψυγείο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για λίγη ώρα ένα μονωμένο ψυγειάκι χειρός με τις ειδικές παγοκύστεις.
- Αποθηκεύουμε μόνο 60-120ml γάλακτος μέσα σε κάθε δοχείο, την ποσότητα δηλαδή που πιθανότατα θα θέλει να πάρει το μωρό σε κάθε γεύμα. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε να πετάξουμε γάλα που δεν χρησιμοποιήθηκε.
- Τοποθετούμε τα δοχεία βαθειά στο ψυγείο / κατάψυξη κι όχι στην πόρτα, διότι δεν διατηρούνται σταθερές θερμοκρασίες σε αυτή.
- Μπορούμε να προσθέσουμε φρέσκο γάλα που αντλήθηκε σε ένα δοχείο με ήδη κατεψυγμένο γάλα, αρκεί η ποσότητα του φρέσκου γάλακτος να είναι μικρότερη από αυτήν του κατεψυγμένου. Παγώνουμε πρώτα το φρέσκο γάλα για 30 λεπτά στο ψυγείο και μετά το προσθέτουμε στο κατεψυγμένο.
- Ο χρόνος διατήρησης του μητρικού γάλακτος είναι (για υγιές τελειόμηνο μωρό):
Χρόνος διατήρησης | |
Σε θερμοκρασία δωματίου (19-22°C) |
έως 6 ώρες |
Στο ψυγείο (0-4°C) |
έως 5 ημέρες |
Σε παγοκύστεις (κατά τη μεταφορά) |
έως 24 ώρες |
Σε εσωτερική κατάψυξη μονόπορτου ψυγείου (-15°C) |
έως 2 εβδομάδες |
Σε κατάψυξη δίπορτου ψυγείου (-18°C) |
έως 3-4 μήνες |
Σε βαθειά κατάψυξη (χαμηλότερα από -20°C) |
έως 6 μήνες |
- Το μητρικό γάλα όταν αποθηκεύεται, φυσιολογικά διαχωρίζεται σε στρώματα γάλακτος και κρέμας (λιπαρά), για αυτό πριν το χορηγήσουμε στο μωρό το ανακινούμε ελαφριά για να ομογενοποιηθεί.
- Απόψυξη (ξεπάγωμα): Αποψύχουμε τα δοχεία κάτω από το κρύο νερό της βρύσης, το φέρνουμε σε θερμοκρασία δωματίου και σταδιακά αυξάνουμε τη θερμοκρασία του νερού μέχρι να ζεσταθεί το γάλα στην επιθυμητή θερμοκρασία. Ένας άλλος τρόπος είναι να τοποθετηθεί το δοχείο μέσα σε μια κατσαρόλα με ζεσταμένο νερό. Δεν θα πρέπει να ζεσταίνουμε το γάλα απευθείας πάνω στη φωτιά. Ομοίως ζεσταίνουμε και το γάλα που αποθηκεύσαμε προσωρινά στην ψύξη. Δεν χρησιμοποιούμε φούρνο μικροκυμάτων για να ζεστάνουμε το μητρικό γάλα.
- Καταψυγμένο γάλα που έχει αποψυχθεί μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο μέχρι και 24 ώρες. Ξεπαγωμένο γάλα δεν μπορεί να ξανακαταψυχθεί.