“Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν” έλεγε ο Ιπποκράτης (460π.Χ. – 370π.Χ.) αναδεικνύοντας πόσο σημαντική είναι η πρόληψη στην ιατρική φροντίδα ενός ασθενούς, παρά η θεραπεία των νοσημάτων που τελικά εμφάνισε. Αυτή η ανάγκη είναι ακόμα μεγαλύτερη στα παιδιά, καθώς η υγεία τους θα έχει αντίκτυπο στην υπόλοιπη ζωή τους.

Για το λόγο αυτό, οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τον προληπτικό έλεγχο που πρέπει να εφαρμόζεται σε ΟΛΑ τα παιδιά είναι οι εξής:

• Σε όλα τα νεογέννητα:
  • Μετά το πρώτο 24ωρο ζωής και προ εξόδου από το μαιευτήριο: έλεγχος για συγγενείς καρδιοπάθειες μέσω μέτρησης κορεσμού οξυγόνου.
  • Στο 3^ο 24ωρο ζωής, λήψη αίματος για συμπλήρωση κάρτας Guthrie (έλεγχος για φαινυλκετονουρία, συγγενή υποθυρεοειδισμό, έλλειψη ενζύμου G6PD, γαλακτοζαιμία).
  • Έλεγχος οφθαλμών – ρόδινη ανταύγεια αμφιβληστροειδούς (red reflex).
  • Έλεγχος ακοής με ωτο-ακουστικές εκπομπές ή / και προκλητά δυναμικά στελέχους (εντός του πρώτου μήνα ζωής).
  • 2-3 ημέρες μετά την έξοδο από το μαιευτήριο γίνεται εξέταση από παιδίατρο – έλεγχος βάρους και επιτυχίας θηλασμού.
• Σε όλα τα βρέφη / παιδιά:
  • Εμβολιασμός με βάση το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού.
  • Στενή παρακολούθηση για παχυσαρκία / άσκηση. Μέτρηση περιμέτρου κοιλίας.
  • Έλεγχος για αναιμία περί τους 12 μήνες ζωής (νωρίτερα επί ενδείξεων).
  • Έλεγχος για αυτισμό στην ηλικία 18–24 μηνών (ερωτηματολόγιο MCHAT).
  • Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης κάθε χρόνο από την ηλικία των 3 ετών.
  • Πρώτη οφθαλμολογική εκτίμηση σε ηλικία 3,5-5 ετών (νωρίτερα επί ενδείξεων).
  • Έλεγχος για δυσλιπιδαιμίες σε παιδιά & εφήβους 2-18 ετών με επιβαρυντικούς παράγοντες.
  • Καρδιολογική εκτίμηση άνω των 12 ετών και κάθε 2 έτη, επί ανταγωνιστικού αθλητισμού (νωρίτερα επί ενδείξεων).
  • Έλεγχος για σκολίωση από την ηλικία των 9 ετών.

Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε, ότι και στα μεγαλύτερα παιδιά, που συνήθως τα εμβόλια και η νόσηση είναι λιγότερα, είναι αναγκαία η εξέταση από τον παιδίατρο τουλάχιστον 1 φορά το έτος. Πολύ συχνά ένα παιδί π.χ. 7 ετών, που προς το παρόν δεν έχει να κάνει άλλα εμβόλια, αν δεν προκύψει κάποια ασθένεια που θα το οδηγήσει στον παιδίατρο, εξετάζεται πάλι σε ηλικία 11-12 ετών που έχει ξανά εμβόλια. Παράλληλα, οι γονείς συνταγογραφούν εξετάσεις αίματος – πολλές φορές και ανά έτος! – θεωρώντας ότι αυτό αρκεί για τον έλεγχος της καλής υγείας του παιδιού τους. Ενδιάμεσα βέβαια, έχουν χαθεί πολύτιμα χρόνια όπου πολύ σημαντικά θέματα υγείας μπορεί να μην έχουν διαγνωστεί έγκαιρα λόγω ότι το παιδί δεν έχει εξετασθεί για καιρό.

Τέλος, δεν ξεχνάμε ότι και οι έφηβοι χρειάζονται (ίσως και περισσότερο) τακτικό έλεγχο και καθοδήγηση σε νέα ζητήματα, όπως τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, η χρήση ουσιών ή οι ψυχικές νόσοι.

Συνοψίζοντας, η σωστή / τακτική παρακολούθηση και η πρόληψη αποτελούν το κλειδί για το χτίσιμο υγιούς σώματος και συνηθειών για μια ζωή!